Zgodnie z polskim prawem, obowiązek alimentacyjny spoczywa na rodzicach dziecka. W przypadku, gdy jedno z rodziców uchyla się od tego obowiązku, drugie może dochodzić swoich praw na drodze sądowej. Podstawą prawną egzekwowania alimentów jest art. 133 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, który stanowi, że „rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie”. Ponadto, art. 135 § 1 tego samego kodeksu mówi, że „zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego”.
Kroki niezbędne do wyegzekwowania alimentów
Aby skutecznie wyegzekwować alimenty, należy w pierwszej kolejności uzyskać prawomocny wyrok sądu lub ugodę sądową, określające wysokość i termin płatności świadczeń. Następnie, w przypadku braku dobrowolnej zapłaty, wierzyciel powinien zwrócić się do komornika sądowego z wnioskiem o wszczęcie postępowania egzekucyjnego. Do wniosku należy dołączyć tytuł wykonawczy, czyli odpis wyroku lub ugody wraz z klauzulą wykonalności. Komornik, po otrzymaniu wniosku, podejmie czynności zmierzające do wyegzekwowania należności, takie jak zajęcie wynagrodzenia za pracę, wierzytelności z rachunków bankowych czy ruchomości należących do dłużnika.
Dodatkowe instrumenty prawne wspomagające egzekucję alimentów
W celu zwiększenia skuteczności egzekucji alimentów, ustawodawca wprowadził szereg dodatkowych instrumentów prawnych. Jednym z nich jest możliwość złożenia wniosku o ściganie dłużnika za przestępstwo niealimentacji, zagrożone karą grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2 (art. 209 Kodeksu karnego). Innym rozwiązaniem jest tzw. „szybka ścieżka alimentacyjna”, która pozwala na uzyskanie tytułu wykonawczego w uproszczonym postępowaniu nakazowym. Ponadto, od 2018 roku funkcjonuje Krajowy Rejestr Zadłużonych, do którego trafiają informacje o dłużnikach alimentacyjnych, co może utrudnić im np. zaciągnięcie kredytu.
Egzekwowanie alimentów w przypadku braku zapłaty wymaga podjęcia odpowiednich kroków prawnych. Kluczowe jest uzyskanie tytułu wykonawczego i skierowanie sprawy do komornika sądowego. Warto również rozważyć skorzystanie z dodatkowych instrumentów, takich jak „szybka ścieżka alimentacyjna” czy złożenie zawiadomienia o przestępstwie niealimentacji. Pamiętajmy, że prawo stoi na straży interesów osób uprawnionych do alimentów i daje im szereg narzędzi do skutecznego dochodzenia swoich roszczeń.
